HABER MERKEZİ / SAYFA16
Bugün, temeli 28 Kasım 1935’te dönemin başbakanı İsmet İnönü ve İktisat Vekili Celal Bayar tarafından atılan Bursa Merinos Fabrikası’nın 2 Şubat 1938’de Atatürk tarafından açılmasının 85. yılı. Sümerbank’a bağlı olarak kurulan tekstil fabrikalarından Gemlik Suni İpek Fabrikası ile Bursa Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası’nın, Türkiye’nin ilk sanayileşme atılımları çerçevesinde farklı bir yeri vardı; fabrikanın açılışı da Atatürk’ün yaptığı son açılış olmuştu.
Atatürk, Yalova’dan hareketle önce Gemlik’teki fabrikanın açılışını yapmış, geceyi Bursa’da Çelik Palas Oteli’nde geçirdikten sonra ertesi gün Merinos Fabrikası’nın açılışını gerçekleştirerek onur defterine şöyle yazmıştı: “Sümer Bank Merinos Fabrikası, çok kıymetli bir eser olarak millî sevinci arttıracaktır. Bu eser yurdun, hususiyle Bursa bölgesinin endüstri inkişafına ve büyük millî ihtiyacın giderilmesine yardım edecektir”.
Cumhuriyet tarihinin sembol işletmelerinden biri olan fabrika, Nuri Demirağ tarafından zamanının en gelişmiş teknolojisiyle iki yılda tamamlanmıştı. Devlet tarafından yurtdışında eğitilmiş Türk mühendislerin görev aldığı kuruluşta 1650 çalışanı ile günde 24 saat faaldi. İplik üreten işletme, 1944’te dokuma tesislerinin de ilavesiyle Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük entegre yünlü kumaş fabrikası olmuş, Avrupa’nın ise en büyük yünlü dokuma fabrikaları arasına girmişti.
1960’larda Bursa ekonomisine en önemli katkıyı sağlayan kurum haline gelen bu işletme, 14 Kasım 2000 tarihinde Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından, kamu yararı göz önüne alınarak fabrikanın, toplam 314 bin 569 metrekarelik arazisi ve üzerinde bulunan taşınmazlarıyla birlikte, eğitim, halka açık kültür, sanat, spor ve rekreasyon amaçlarında kullanılması için Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na bedelsiz devredilmesine karar verilmiş, 2004 yılında kapatılan fabrika, Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmişti.
2007 yılında bir kültür merkezine dönüştürüldü ve arazisine yeni bir kongre merkezi inşa edilmiş ve bugün önemli iki yapının meydana getirdiği Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'ni içine alan Merinos Parkı, Bursa'nın önemli bir dinlenme alanı haline gelmiştir. Bir zamanlar Bursa’nın elektrik ihtiyacına önemli oranda katkı sağlayan Merinos Fabrikası’ndaki elektrik santrali de restore edilmiş ve Bursa’nın ilk ve tek Enerji Müzesi olmuştur.
*Kaynak: Sertaç Kayserilioğlu ve Levent Civelekoğlu
