CÜNEYT ALKIŞ / SAYFA16

Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Bursa Şubesi Başkanı Makine Mühendisi Esra İnhanlı, deprem bölgesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın görevlendirmesiyle gözlem ve tespit çalışmalarına katıldıklarını ve bu süreçte önemli tespitlerde bulunduklarını ifade etti.

Daha çok Hatay'da ve ilçelerinde gözlem yaptıklarını aktaran Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Bursa Şubesi Başkanı Makine Mühendisi Esra İnhanlı, depremde, mühendislik, teknik müteahhitlik ve yapı denetim hizmeti almış yapıların az hasarlı ya da hasarsız olduğunu ifade etti. İnhanlı, “11 ilde deprem öncesi 151 bin 990 adet yapının denetlendiği ve bunların içerisinden 287 tane yapının yıkıldığı tespit edildi. Neredeyse yüzde 99,9 başarıdan söz ediyoruz” diye konuştu.

İSİAS OTEL'DE KAÇAK 2 KAT VARMIŞ

Depremde Kıbrıslı voleybolcuların kaldığı ve yerle bir olan Adıyaman İsias Otel ile ilgili de tespitlerini paylaşan İnhanlı, “Deprem bölgesinde yapıların yıkılma sebepleri arasında, uygulama hataları, tasarım hataları, malzeme kaynaklı hatalar, işçilik hataları, imar affı denetim eksiklikleri ve özellikle de zeminle ilgili sıkıntıları sayabiliriz. Mühendislik, teknik müteahhitlik ve yapı denetim hizmeti almış yapıların az hasarlı ya da hasarsız olduğunu gördük. 11 ilde deprem öncesi 151 bin 990 adet yapının denetlendiği ve bunların içerisinden 287 tane yapının yıkıldığı tespit edildi. Yüzde 99 oranında bir başarıdan bahsediyoruz. Hatta yıkılan binaların da kolon kesme, tesisat borusu geçirme veya imar barışı gibi kullanıcı hatalarından kaynaklandığını gördük. Örneğin, 100’e yakın kişinin hayatını kaybettiği Adıyaman İsias Otel’in kaçak 2 katı olduğunu ve imar affından yararlandığı tespit edildi” dedi.

BİLİNCİ VE EKONOMİK DÜZEYİ ARTIRMALIYIZ

Tüm afetler konusunda vatandaşımızın bilinç düzeyini artırmak gerektiğine vurgu yapan İnhanlı, “Deprem bölgesinde hayretle karşılaştığımız anlar oldu. Yapılarımızı ne olur hasarsız gösterin diyenler vardı. Bu hem bilinç hem de ekonomi işi. Deprem bilincinin en alt kademeden, ilkokul sıralarından başlatılması gerekiyor. Bunun içerisinde arama kurtarma, ilk yardım eğitimleri olmalı. Hükümetlerin vatandaşlara bu konuda maddi ve manevi desteği mutlaka vermesi gerekiyor. İnsanların endişesi, ‘benim bunu karşılayacak gücüm yok’, ‘evimden çıkarılınca evsiz kalırım’ oluyor, o yüzden bilinç de tek başına yetmiyor. Vatandaşımızın bilinç düzeyi ve ekonomik düzeyini mutlaka artırmalıyız. Canın maldan daha tatlı olduğunu artık herkesin bilmesi, anlaması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

BURSA'DA YAPILAR NE DURUMDA?

Deprem bölgesiyle Bursa’yı karşılaştıran İnhanlı, “Orada gördüğümüz yıkımlarla, Bursa’yı karşılaştırdım. Bitişik nizam yüksek katlı yapılar deyince aklımıza Çarşamba Mahallesi ve Altıparmak geldi. Ovaya yapılmış yapılar deyince aklımıza Özlüce geldi. Bursa’nın ovaya yapılmış yapılarla ilgili bir risk durumu var ancak denetim firmaları, müteahhitler, zemin etüdü uygulamaları gibi konularda o bölgelere göre çok daha iyiyiz. Ama yine de Bursa’da çok acilen yapı stoklarının oluşturulması gerekiyor. Özellikle 99 öncesi yapılarda binaların depreme dayanıklılığıyla ilgili ivedilikle çalışma yapılması gerekiyor” dedi.

YAPI DENETİM GELİŞİYOR

Yapı denetim sisteminin gelişiminden de bahseden İnhanlı şunları söyledi: “Yapı denetim sistemi, 1999 depreminden sonra 17 pilot ilde, 2011’de de tüm ülkede başladı. Bu yıllarda pek çok revizyon geçirdi ama 2019 yılında yapı sahibinin yapı denetimi kendisi seçtiği değil, Bakanlık’ın denetim firmalarını atamasıyla oluşan bir sistem başladı. Buna ilave olarak Elektronik Beton İzleme Sistemi start aldı. Bu, betonların dökülmesi, taşınması, kürlenmesi, kırılması süreçleri elektronik olarak Bakanlık yoluyla takip edilen bir sistem. Yapı denetim sistemi epey gelişti, hala da gelişiyor. Bizler de sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla eksiklerin giderilmesi için çalışıyoruz”