İNCEMELE: SERHAT HALLAÇ

Hip Hop kültürünün en aykırı ve fiyakalı cümlelerin cambaz misali kelime oyunlarıyla birbirleriyle yarıştırıldığı, kimine göre bir isyan ateşi kimine göre ise barış ve özgürlüğün ritmik mücadelesi rap müzik, her geçen gün dönüşse de aslında hepimizin kulaklarına hep doğruları söylüyor.

1970’lerin başında, siyahi vatandaşların yaşadığı gettoların kendi aralarında başlattığı ve şu an tüm dünyada dinlenme rekorları kıran, müzikal alt yapısı ve özellikle geçmişten günümüze toplum, siyaset, ekonomi, yaşam tarzı ve hayatın içinden birçok duygu ve düşünceyi eleştiren sözleriyle her kültürde kendine yer bulan bu müzik tarzı, çoğu insanlar için de bir yaşam stili haline geldi.

Hip Hop kültürü birçok farklı branştan oluşsa da en yaygın bilinen dalı, rap müzik. Bu kültürün içinde Break Dance- Graffiti–DJ’lik gibi birbirlerini tamamlayan yapbozlar bulunmakta. Afrika kökenli siyahi Amerikalıların, yoksulluk ve ırkçılıkla mücadele ettikleri tarihte ortaya çıkan Hip Hop, günümüze kadar bir çok değişim gerçekleştirerek güncel haliyle farklı boyutlara taşındı.

İSYANIN DİLE VURMUŞ HALİ

Rap müzik, sabit bir ritim üzerinde temposunu yakalayarak farklı cümlelerden oluşan sözlerin bütünleşmesiyleortaya çıkmış, haksızlığa ve hayatın birçok olumsuzluğuna başkaldıran tek müzik türü olarak doğmuştur. Melodisiz düz bir şekilde dile getirilmesi zorla dayatılan popüler müzik kültürünü eleştirir. Hızla ve nefes almadan söylenmesi ise yıllarca bastırılan, ifade özgürlüğünü ön plana çıkarmak, susturulan insanların sesi olabilme için konuşma hakkını sembolize etmekte.

Bu işin ilk öncüleri olarak sayılan James Brown Clive Campbell ve Africa Bambaata gibi isimler, rap müziğin gelişimine çok büyük katkı sağladılar. Zaman ilerledikçe dünya çapına yayılan bu kültür, şu an müzik piyasalarını kasıp kavururken her kültürde kendine özgü bir yer edindi.

Son yıllarda özellikle dijitalleşmeyle birlikte, insanlara daha rahat ulaşabilen rap müziğin temsilcileri, spotify, fizy ve youtube gibi platformların açıkladığı aylık ve yıllık dinlenme istatistiklerinde hep ilk sıralarda yer alıyor.

TÜRKİYE’DE RAP MÜZİK

Türkiye’de insanların bu kültürle tanışması bir o kadar da şaşırtıcı. 90 ve 95’li yılları arasında Amerika’dan Almanya’ya gelen askerlerin çocukları sayesinde Almanya’da yaşayan Türkler tarafından tanınmış. Türk rap müziğin ilk grubu “İslamic Force” olarak bilinse de grup Türkçe rap yapmamıştır. İlk Türk rap şarkısı, 1991 yılında ‘King Size Terror’ grubunun bir üyesinin, “Bir Yabancının Hayatı” isimli şarkısı olmuştur.

Ancak, Türklerin rap müzikle tanışması ve belki de müzik için kırılma noktası herkesin yakından hatırlayacağı Cartel ile oldu.

CEHENNEMDEN ÇIKAN ÇILGIN TÜRK!

90’lı yıllarda çocuk ya da genç olan birçok insan, Cartel grubunu unutamaz. Türkiye, arabeskin etkisinden yeni yeni çıkmış, ülkede fantezi müzik ve Türkçe pop müziğin etkisi altında bir müzik kültürü hâkimdi. Cartel, klibi ve şarkısıyla alışılmışın dışında bir müzik türüyle tanıştırdı herkesi. Almanya’da yaşayan Türklerden oluşan grubun yaptıkları müzikler, ilk zamanlarda kimileri tarafından ön yargıyla karşılanmıştı ama Cartel, Almanya’da yaşayan Türklerin yaşadıkları zorlukları da dile getiriyordu ve birçok genç tarafından dönemin en çok dinlenenleri arasına girmeyi başardı.

Bu, Türkiye’deki rap müzik için adeta bir kırılma noktası oldu. Ülkemizde Cartel grubu ile temelleri atılan rap müzik, sonrasında büyük bir gelişim yaşadı. 1996 yılında Barikat, Sirhot gibi isimler yaptıkları rap müzikle bu kültürün yayılmasına katkı sağladı.

EN BÜYÜK ADIM “KUVVETMİRA”

90’lı yılların sonuna doğru dünyada artık rap müzik herkes tarafından dinlenmeye başladı. Türkiye’de bu kültürün tanıtılması, yayılması ve çok sevilmesine vesile olan Sagopa Kajmer, Ceza, Dr. Fuchs, 1998 yılında KUVVETMİRA grubunu kurdu. Şu an bireysel olarak müzik kariyerlerine devam eden rap müziğin mihenk taşları olan bu isimler, Türkçe Rap’in en büyük öncüleri oldular. Çeşitli Türk rap sanatçılarının 1999 yılında çıkardığı rap albümü olan Yeraltı Operasyonu da yapılan önemli işlerden biri oldu.

GÜNÜMÜZDE RAP...

Dijitalleşen dünya, yaşam tarzlarımızı her gün değiştirmeye devam ederken rap müzik de bundan her şey gibi nasibini aldı. Bu değişim yepyeni sesleri, ritimleri, sözleri, tarzları ve pek çok farklılığı da beraberinde getirdi.

90’lı yıllarda rap müzikle tanışan Türkiye, 2000’li yıllarda ise yeni isimleri ortaya çıkardı. Hatta bu işi arabesk rap olarak yapanlar bile oldu ama çok kısa bir sürede popülerliğini kaybetti. Bir dönem rapta diss savaşları (müzikle karşılıklı atışmak) da oldukça hararetli geçti.

Günümüze geldiğimizde, rap müziği ülkemize sevdiren Sagopa Kajmer, Ceza, Sansar Salvo gibi isimler müzikal yolculuğuna bireysel olarak devam ederken, yeni isimler de rap müzik camiasına katılmaya başladı.

ÜÇÜNCÜ DALGA RAP

Film ve dizilerde sıkça duyduğumuz ve de önemli sanatçıların sürekli düet yapmaya başladığı rap müzisyenleri, son dönemde Spotify, Fizy ve Youtube gibi dijital platformlarda da en çok dinlenen isimler olarak istatistiklere damga vuruyor.

Özellikle rap müziğin yeni sesleri Ezhel, Sefo, Ben Fero, Murda, Eypio, Yener Çevik, Reynmen, Gazapizm, Uzi gibi isimler yaptıkları şarkılarla büyük ilgi görüyor. Farklı tarzlarda müzik yapan yeni rapçilerden pek çok isim, kendi kesimini oluşturdu.

Rap müziğin üçüncü dalgası olarak da tarif edilen yeni nesil rap müzisyenlerinin dokunuşuyla adeta bambaşka bir havaya bürünen rap müzik, sadece Z kuşağı değil, hemen her kesim tarafından dinleniyor. Daha önce rap müziğe farklı isimleri dinleyerek gönül vermiş, hiç dinlememiş kişiler de bu müziklerde kendini bulabiliyor.

NEREDE O ESKİ RAP MÜZİKLER?

Kimileri ise bu yeni nesil rapçilere hala ısınabilmiş değil. 2000’li yıllarda Sagopa Kajmer ve Ceza ile büyümüş şimdilerde 30’lu, 40’lı yaşlarındaki kişiler, hala o dönemin rap müziğinin bambaşka olduğunu ifade ediyor. Bazı isimler de, son dönemde üretilen rap müziğin popüler kültürle olan ilişkisinin rap müziğin doğasına aykırı olduğu görüşünde.

Türkçe rap müziğin 30 yıla yaklaşan serüveni böyle. İlk yıllarda bu müzikle adını duyuran pek çok kişi şu an unutuldu. Sagopa Kajmer, Ceza, Sansar Salvo ve Fuat gibileri hatırda kaldı. Yollarına hala devam ediyorlar. Bakalım aynı şeyi yeni nesil rapçiler için de olacak mı?

Bu son dönemde ortaya çıkan onlarca rap yıldızlarından hangileri 15-20 yıl sonra hatırlanacak?

Bana kalırsa, sadece iyi söz yazıp, iyi müzik yapanlar…