Lojistiğin küresel devlerinden Danimarkalı DSV’nin Türkiye CEO’su Ozan Önder, lojistik sektöründe yaşanan son gelişmeleri EKONOMİ gazetesine değerlendirdi. Avrupa’daki daralmanın yanı sıra Türkiye ekonomisindeki darboğazlar nedeniyle ihracat taşımalarının zayıf seyrettiğini dile getiren Önder, proje taşımacılığı departmanının ise yurt dışına taşınan fabrikalar nedeniyle hareketli bir yıl geçirdiğini söyledi. Önder, özellikle tekstil sektöründe üretimin hızla Mısır’a kaydığını hatırlatarak, “Yılbaşından bu yana 160 tekstil firması Mısır’a taşındı. Şimdi mobilya sektörü ve diğer fason üretim yapan emek yoğun sektörler de gidiyor” diye konuştu.
Mısır’da ortalama maaş 100 dolar
DSV, bu yıl yalnızca Mısır, Fas ve Tunus’a 15’e yakın fabrika taşıdı. Taşınan tesislerin yüzde 80’i tekstil sektöründen. Ancak Önder’e göre artık mobilya ve diğer iş gücü yoğun sektörler de bu akıma katılıyor. “Mısır’da 3 milyon nüfuslu bir şehir var, maaşlar 100 dolar civarında. Şu anda İnegöl’de yaklaşık 1.700 dolar maaşa MDF kesecek, CNC tezgâhında çalışacak personel bulunamıyor. Mısır’da ise 100 dolar maaşa oyma işçilik yapan var” dedi.
Önder, sadece tekstil değil, tüm emek yoğun sektörlerin taşınmaya başladığını belirterek, “Yine bir üreticimiz üretiminin yüzde 85’ini Bangladeş’e kaydırıyor. Bizim dışımızda birkaç lojistik firmasının da benzer taşıma işleri yaptığını biliyoruz” ifadelerini kullandı.
DSV’nin Türkiye’de bu tür operasyonları yöneten özel bir proje departmanı bulunduğunu anlatan Önder, “Ekibimizde 10 yıl gemilerde çalışmış kaptanımız var. Fabrikaya gidip tüm detayları inceliyor, gerekli ekipmanları belirliyor. Sökme, taşıma, kurma dahil tüm süreci biz üstleniyoruz” dedi.
500 çalışanlı, büyük makine parkuruna sahip bir fabrikanın Türkiye’den Mısır’a taşınmasının 2–3 milyon dolara mal olduğunu aktaran Önder, “Bu operasyonlar için ortalama 200 TIR gerekiyor” diye konuştu. Önder, DSV Global’in yatırımı taşıyan Türk tekstilciler için Mısır–İtalya arası Ro-Ro hattı açtığını da söyledi. Artan maliyetler nedeniyle DSV’nin de diğer pek çok firma gibi istihdamı azaltmak zorunda kaldığını belirten Önder, bazı hizmetleri Polonya’daki DSV personelinden almaya başladıklarını ifade etti.
UTİKAD: En büyük düşüş tekstilde
İhracat taşımalarında yaşanan daralma ve yurt dışına taşınan fabrikalar konusunda görüşlerini aldığımız Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) yöneticileri, ürün çeşitliliği açısından en büyük düşüşün tekstil sektöründe yaşandığını ifade etti. Sektör temsilcileri, yurt dışına taşınan fabrika sayısının giderek arttığına dikkat çekerken, Türkiye’deki firmalar için yalnızca üretim değil, lojistik maliyetlerin de yükseldiğini, dolayısıyla rekabet gücünün hızla aşındığını dile getirdi.
Mısır, üretim için cazibe merkezi
TIRPORT Kurucu Başkanı Dr. Akın Arslan, fabrikaların Mısır’a taşınma nedenlerini şöyle özetledi: “Mısır 110 milyonluk genç nüfusu, düşük iş gücü maliyetleri ve uygun yaşam koşullarıyla üretim için cazibe merkezi haline geldi. Nüfusun yarısından fazlası 45 yaşın altında, doğurganlık oranı Türkiye’nin çok üzerinde. Mısır’da 100-180 dolar arası maaşlarla çalışan işçiler, 35-60 dolar bandında ev kiralayabiliyor. Türkiye’de ise bu seviyede konut bulmak imkânsız. Ayrıca enerji fiyatları Türkiye’nin dörtte biri, hammadde tedarikinde de yüzde 30’a varan avantaj var. Bu koşullar, özellikle tekstil başta olmak üzere birçok sektörü üretimlerini Mısır’a taşımaya yöneltiyor."
